Илјадници демонстранти што вееја палестински знамиња го преплавија третиот по големина град во Шведска за да повикаат на прекин на огнот во Газа и да протестираат против учеството на Израел на Евровизија оваа недела. Според „Вашингтон пост“, политиката често е вклучена во оваа годишна прослава на музиката и кичот. Сепак, некои набљудувачи велат дека ова е политички најтешкото издание на натпреварот во неговата 68-годишна историја. Со недели уметниците и активистите ја повикуваат Евровизија да го забрани учеството на Израел поради војната во Газа.
Според „Вашингтон пост“, звукот на полициските хеликоптери кои кружеле над центарот на Малме во четвртокот попладне, бил задушен од скандирањата „Срам да ти е, Евровизија! Има крв и на вашите раце!“
Додека демонстрантите облечени во црно-бели „арафатки“ маршираа, евровизиските фанови облечени во различни бои со знамиња шетаа низ соседните улици пред второто полуфинале.
Шведска веќе беше во состојба на готовност, очекувајќи ја можноста за напад како одговор на нејзиниот пристап во НАТО во март, како и неодамнешниот бран палења на Куранот. Обезбедувањето е засилено во Малме оваа недела со видливо зголемување на бројот на полицајци кои патролираат пеш, во комбиња и на коњи.
„Се подготвивме за секое замисливо сценарио“, изјави Џими Модин, портпарол на полицијата.
Претставничката на Израел е мета на критики
Во центарот на сето тоа е израелската песна „Ураган“, испеана од 20-годишниот Еден Голан. Таа ќе се натпреварува во полуфиналето со надеж дека ќе обезбеди место во финалето во сабота и можеби ќе го подобри имиџот на Израел на светската сцена. На генералната проба во Малме Арената во средата, Голан беше пречекана со свирежи и извици „Слободна Палестина“ од публиката.
Смртните закани кои Голан ги доби го поттикнаа организаторот на натпреварот, Европската радиодифузна унија (ЕБУ), минатиот месец да издаде соопштение во кое го осудува малтретирањето на учесниците. Израелските медиуми јавуваат дека Ронен Бар, шеф на тајната служба Шин Бет, го посетил Малме минатата недела за да ги провери безбедносните аранжмани за делегацијата на земјата.
Огромното мнозинство од протестите се фокусираа на Голан како претставничка на Израел. Сепак, таа е и редок случај на некој кој бил мета на критики поврзани со два конфликти.
Голан е Израелка. Родена е во централниот град Кфар Саба, од мајка Украинка и татко Летонец. Но, до пред две години и целосната инвазија на Украина, таа беше поп-ѕвезда во Русија.
Во интервјуата, таа рече дека нејзиното семејство се преселило во Москва поради работата на нејзиниот татко кога таа имала 6 години. Според руските деловни податоци и неговиот профил на LinkedIn, Еди Голан служел шест години како претседател на одборот на директори на Sovcombank, една од 13-те руски „системски важни“ кредитни институции кои подоцна станаа предмет на меѓународни санкции. Бил и член на управен одбор на лизинг компанија со седиште во Русија и приватна инвестициска компанија.
Еден Голан велеше дека зборува хебрејски дома во Москва и дека е третирана како аутсајдер поради нејзиното израелско име. Но, кога имала 10 години и почнала да се натпреварува на музички натпревари, била примена во Русија поради нејзиниот извонреден глас.
Некои Украинци ја критикуваа дека настапувала на окупираниот Крим и не ги осудувала руските активности, иако други истакнуваат дека во тоа време била дете. Нејзината поп група Cosmos Girls ја продуцираше Григориј Лепс, посветен поддржувач на претседателот Владимир Путин кој ја поддржува војната на Русија во Украина.
Набргу по целосната инвазија на Русија пред две години, Голан и нејзиното семејство се вратија во Израел.
Своето место на Евровизија го заработи со победата на израелскиот ТВ натпревар „Rising Star“ во февруари. На сцената опкружена со празни столчиња таа им ја посвети последната изведба на песната на Аеросмит „Don’t wanna miss a thing“ на заложниците киднапирани од Хамас на 7 октомври.
На маргините на протестот во четврток, членовите на данскиот евровизиски фан клуб ја чекаа својата резервација за вечера.
„Верувам во слободата на говор и демонстрации, но мислам дека ова не е вистинското место. Слоганот е „Обединети од музиката““, рече една од насобраните Луиз Џенсби.
„Навистина ми е жал за Еден Голан. Таа има само 20 години. Таа не е одговорна за тоа што се случува“, додаде таа.
„Не е исто за Израел“
Многумина остануваат против Израел да учествува на натпреварот, а уметници од Шведска, Финска и Исланд се меѓу оние кои повикуваат на бојкот. Ова ги поттикна другите уметници да го бранат своето учество, а организаторите на натпреварот да го бранат вклучувањето на Израел.
„Евровизија е неполитичка музичка манифестација и натпревар на јавни сервиси кои се членки на ЕБУ. Тоа не е натпревар меѓу владите“, се вели во соопштението на генералниот директор на ЕБУ, Ноел Куран.
Критичарите го осудуваат она што го гледаат како двоен стандард, со оглед на одлуката да се забрани Русија од Евровизија веднаш по инвазијата на Украина во 2022 година.
Два спротивставени собири
Победниците на Евровизија се одредуваат врз основа на комбинација од гласовите на обожавателите и рангирањето утврдено од жирито составено од музички професионалци во секоја земја учесничка. Луѓето во земјите кои не учествуваат може да гласаат преку апликацијата или веб-страницата 24 часа пред секое полуфинале и финале. Но, нивниот колективен глас има тежина на само една дополнителна земја.
На финалната вечер која ќе се одржи во сабота, пропалестинските демонстранти организираат алтернативна „FalastinVision — натпревар без геноцид“.
Во меѓувреме, група локални жители планираат да веат шведски и израелски знамиња и да ги свират израелските песни за Евровизија од претходните години во центарот на Малме во четвртокот навечер – и во поддршка на Голан и како почит на жртвите од нападите на Хамас на 7 октомври.
